نمایشنامه : بهاریه های زنگ انشا

رحمان کریمی

صحنه :

زنگ انشای یک کلاس دریک دبیرستان جنوب شهر .

بیشتر دانش آموزان ، شوخ طبع و فضولباشی آفریده

و تربیت شده اند . معلم با قامت بلند وچهارشانه ، با

جذبه وجاذبه دوست داشتنی همیشگی خود وارد می شود.

مبصرحزب الهی نما برپا نمی دهد . ولی کلاس به احترام

برمی خیزد . صدای گوشخراش غژغژ نیمکت های قراضه

بلند می شود .

معلم ــ بفرمایید بنشینید ! بارها گفته ام که احترام باید ازدل ها برآید ونه از نیمکت های قراضه . موضوع انشا چه بود ؟

( کلاس یکصدا )

ــ « بهاررا وصف کنید »

( معلم یکی از شاگردان را صدا می زند )

شاگرد اول ــ « بسمه یی تعالی ....

( صدای یکی از دانش آموزان )

ــ چه کرده اند تاحالا

( خنده کلاس )

شاگرد اول ــ .... من بهاررا مثل هرسال دوست می دارم . من معلم خوش ذوق خودمان را دوست می دارم که مارا هرسال بیاد آمدن بهار می اندازد . این برای من خیلی مهم است که غیراز شاعران و نویسندگان ، یک آقای خوب هم هست که ازدل و دماغ نمی افتد ولااقل سالی یکبار به یاد گل وگلگشت بهاران می افتد و خداوند طول عمرش عنایت بفرماید که ما گیچ وویچ ها راهم بفراست می اندازد . با عرض معذرت از شما وخوش ذوقان روزگار ذوق برانگیز امروز ، از شما چه پنهان ، وقتی مادرم را می بینم که به مجرد رسیدن بهار به اصرار وابرام و قشقرق راه انداختن ؛ بابای بیچاره ام را وادار می کند که پای گلدان گل کاغذی اش آب بدهد ، دلم سخت می سوزد وچون می سوزد کمی به بهار هم مشکوک می شوم که چه جور مادر ساده دل زحمتکش داغدارمرا ، خل وضع کرده است . بابام می گوید : « زن ! برو بیرون ببین چطور درختان شکوفه کرده اند ... گل داده اند وعطرافشانی می کنند . بروبیرون ببین چه جور هوای لطیف و دل انگیز بهاری میان سروصدا و دود وگاز ماشین ها و آدم ها و غیرآدم ها ، مُشک بیزی می کند . گدا گشنه های کوچه وخیابان دورتا دور برادران گشتی به شادمانی پایکوبی می کنند وبه جان رهبرمعظم و رییس جمهور دمپایی پوش جنوبی گرد ، دعا می کنند ......

مبصر ــ آقا ! داره گوشه می زنه

معلم ــ گوشه یعنی چه ؟ داره انشا می خونه .

شاگرد اول ــ ... برو بیرون ببین بیکاره ها ، سیگار وآدامس فروش ها ، کارتن خواب ها همه شاد و شنگول زیر درختان سبز و پراز عطرو شکوفه و نسیم ، دارند دروصف بهار شعر می گویند ، قطعه می نویسند و ناصح و فیلسوف می شوند . ومیان آنها جای مرحوم لامارتین خالی ست که بفهمد بهار یعنی چه ؟

مبصر ــ آ این داره به نظام مقدس گوشه می زنه

معلم ــ گوشه یعنی چه ؟ داره انشا می خونه .

شاگرد اول ــ آقا ما راجع به بهار عزیز بسی حرف های احساساتی شده داریم ولی چون مبصرکلاس خوشش نمی آید ، می رویم می نشینیم .

معلم ــ تو بیا بخوان که داری چرت می زنی !

شاگرد دوم ــ « به به به ... چه هوای دل انگیزی واقعاً ! خاصه اگر نصف شکم سیرو نصف دیگرش گرسنه باشد . چون با شکم پر نمی شود بهار را دید وعبادت کرد . به به به ... چه گل و گلزار هوش ربایی مخصوصاً اگر دل به صد دلبر داده باشی ودلی احوال دلت را نگرفته باشد . با اینهمه ، من عاشق بهارم چون دربهار برادران پاسدار و لباس شخصی ها خیلی مهربان و با حال می شوند و چنان آدم را نوازش می کنند که تا چند ماه جاهاش رو بدن آدم پیداست . حالا خودتان حساب کنید که روح چه حظ وافری می برد ...

مبصرــ آقا ! اینکه دیگه معلومه که گوشه ست .

معلم ــ گوشه یعنی چه ؟ داره انشا می خونه .

شاگرد دوم ــ ... دربهار است که جانداران دیوانه می شوند و کله می کنند ولی خوشبختانه آدم ها با داشتن یک نظام مقدس الهی – فقاهتی ، احتیاجی به کله کردن ندارند و این است که هرکه کله کند ، حقش هست که برود کله پای زندان بشود تا من بعد کفران نعمت نکند ....

مبصر ــ آقا ما بریم بیرون ؟

معلم ــ نه .... به این زودی ازانشا های بهاری کله پا شدی ؟

شاگرد دوم ــ ... من بهاررا دوست دارم ولی حیف که بلد نیستم یک قطعه ادبی بنویسم بدهم بدست ... خودتان بهتر می دانید ! و چون دید اسکناسی لای ادبیات من نیست ، یک سیلی عاشق پسند بخواباند بیخ گوشم که تا سال بعد درهمین وقت بهار ؛ کیفورم کند . من به بابام می گم حالا که بهار آمده ، تکلیف تکلیف زدگان و عاشقان چه هست و چه خاکی باید برسر خود کنند ؟ بابام ماشاءالله دانشمند است ، می گوید : خجالت نمی کشی این حرف های رکیک و تحریک آمیز ضد نظام مقدس می زنی ؟ حُجج اسلام و آیات عظام و شیوخ مشایخ قوم ، فکر همه چیز را کرده اند چه بهار باشد چه پاییز یا زمستان . مشکلی نیست که در ساحت حوزوی آن قدیسان ، حل نا شدنی باشد . اماکن متبرکه حلالیه که عوام الناس صیغه خانه اش می خوانند ، هم برای پیرمردی چون من گذاشته اند و هم برای جوانکی جعلق چون تو . پدر دانشمندم همیشه حرف های پرمغز قشنگ قشنگ می زند ....

مبصر ــ آقا ! این هم گوشه به نظام نیست ؟

معلم ــ گوشه یعنی چه ؟ داره انشا می خونه .

( یکی از شاگردان دست بلند می کند )

ــ آقا ما بیاییم بخوانیم ؟

معلم ــ بیا جانم !

شاگرد سوم ــ « آقا معلم جان ! فدای آن ذوق و شوق بهاری تان ! خدا شاهد است که من هم بهاررا دوست می دارم . از بهار لذت می برم ولی دیشب که داشتم وصف بهاررا می نوشتم ، بابام مثل برج زهرمار آمد خانه . بهار زده و سر ازپا نشناخته ، گفتم : بابا بهار آمده ! یکهو لگدی زد آنجایم که هنوز هم بهارانه درد می کند . من زیادی روی برگ انشا خم شده بودم . بابام با تشر گفت : می خواهم که نیاید . این لعنتی هم سراغ ما نمی آید مگر با عید نوروز که فی الواقع روز گرفتاری من است ... بابا کو لباس نو ؟ کو عیدی ؟ کو شیرینی ؟ مامان جون و آبجی هایت و بروبچه های عموجان و عمه جان و خاله و خاله قزی ها هم سربار قضیه . یک ژیان قراضه باید جور یک تریلی بار را بکشد . من می دانم تو تخم جن از بهارگفتنت چه مرضی به جان داری ؟ لباس نو ، پول نو ، ماهی پلو نو و یک سفر پیش خان دایی . کار به دلتان بخورد که جگرم را خوردید . آقا معلم جان ! اگر انشایم درهمین جا ماند و پا پیش نگذاشت ، مرا به بزرگواری خود و روی ماه بهار نازنین ببخشایید .

شاگرد چهارم ــ « من رفتم درگوشه دنجی از طبیعت تا دوراز چشم دشمنان و ضد انقلاب ، صفایی بکنم . آنجا دلم برای برادران گشتی نظام مقدس تنگ شد . گفتم یعنی پیش خودم گفتم ، ایکاش لااقل یکی از آن اهل صفا و وفا اینجا بود . خداوند تبارک و تعالی قاضی الحاجات و لبیک گوی بندگان مؤمن خویش است . نمی گذارد که عیشش با طبیعت منقص گردد . الله اکبر ! به جای یکی ، سه تا از آن قلچماق های دل وتن نواز مثل ملایک آسمانی از راه رسیدند . آقا معلم عزیز ! حقیقت را بگویم چون مقادیری بخیل و حسود هستم ، از این جهت در شرح ماوقع امساک می کنم که می دانم دهان همکلاسی هایم را آب انداختن و خمارگذاشتن شرط مردانگی نیست. فقط می گویم و تمام می کنم که برادران مرا با احترامات فایقه اعم از تو سری ، لگد ، مشت و فحش های مستحب بردند به سپاه ...

مبصر ــ آقا ! این گوشه نیست .... یک منافق است .

معلم ــ نه گوشه است ، نه منافق .... داره انشا می خونه

شاگرد چهارم ــ ... آقا ! می بینید چه جور دوپا می پره تو ذوق آدم ؟ ... بله بردندم به سپاه و چه پذیرایی شایانی الحق . علت پذیرایی هم این بود که برادران اهل صفا گمان برده بودند که من تک و تنها درآن کوهپایه سبز وخرم منتظر بقیه تیم تعلیمات چریکی بوده ام . وقتی گربه سپاه ناگهان پرید توی اتاق به سمت من و من ازوحشت قبض روح شدم ، فهمیدند اینکاره نیستم . با خنده و توسری های به شدت برادرانه ؛ انداختندم بیرون . اگرموهبت این اتفاق فرخنده نبود ، من هرگز نمی توانستم به عظمت جان افزای بهاری پی ببرم .

( صدای زنگ بلند می شود )

معلم ــ بقیه برای جلسه بعد .

-------------------------------------------------------------------------------

ادامه دارد